ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ - ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 70 - ΟΙ ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ....

Μεσούσης τής δικτατορίας τού 67 η νέα δεκαετία μάς έρχεται μέ δώρα, πού φέρνουν ενα χαμόγελο στήν ψυχή, ενα χαμόγελο πού δέν φτάνει στα θυμωμένα από τα όσα τεκταίνονται χείλη, ενα χαμόγελο πού κρύβεται βαθιά μέσα μας…

Ο  Καλδάρας, ο Λοίζος, ο Κόκοτος, ο Λεοντής, ο Ξαρχάκος ο Δήμος Μούτσης, ο Ακος Δασκαλόπουλος, ο Πυθαγόρας , ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης ο..Λόρκα ,  φέρνουν τά δώρα….Σταθμός, Θαλασσογραφία, Θαλασσινό τριφύλλι, Ώρες, Μικρά Ασία, Βυζαντινός Εσπερινός, Άγιος Φεβρουάριος,  οι τίτλοι των δίσκων μέ ερμηνευτές τούς νεαρής ηλικίας Νταλάρα, Αλεξίου, Βιολάρη, Κουμιώτη, σε τραγούδια πού μιλούν γιά χαμένες πατρίδες, γιά τό Αιγαίο καμάρι μας, γιά ξένοιαστα όμως και αξέχαστα καλοκαίρια, γιά την ελπίδα νά τα ξαναζήσουμε, όταν μέ τό καλό “ εκείνοι “πάρουν πόδι ( πού σε λίγα χρόνια ναι θα πάρουν πόδι)...

Παράλληλα εμφανίζεται ο Χατζηνάσιος, μέ την « Διαδρομή» ενα συμμετοχικό δίσκο μέ Πάριο Γαλάνη, Κόκοτα κ.λ.π καί μέ μεγάλες επιτυχίες ….

Μέ λένε Γιώργο, Ναχα τα χρόνια σου, Που θα πάει πού θα βγει..

Άλλοι δίσκοι τής εποχής :

Ο δρόμος γιά τά Κύθηρα των Κατσαρού -  Λυμπερόπουλου μέ τον νεαρό τότε Δ. Μητροπάνο καί τήν Χριστιάνα,Η “Πόλη μας”, των Κηλαηδόνη-Κωστούλας Μητροπούλου μέ τήν Μοσχολιού, Τό ‘Ναχαμε τι ναχαμε ,των Λοίζου – Λ.Παπαδόπουλου μέ Καλαντζή, Νταλάρα, Φαραντούρη, Παπακωνσταντινου  καθώς σε επανακυκλοφορία, “ oΣταθμός” και η Θαλασσογραφία των ιδίων ….αλλά και  το «Καλημέρα ήλιε » των Λοίζου – Χριστοδούλου και το «δεν περισσεύει υπομονή» του Αργύρη Κουνάδη σε στίχους Βαγγέλη Γκούφα με την Μπέλλου, την Βιτάλη και τον Σταύρο Πασπαράκη ...

Το « καλημέρα ήλιε» του Λοίζου και το « δεν περισσεύει υπομονή » του Αργύρη Κουνάδη απαγορεύονται από την λογοκρισία της εποχής, για να κυκλοφορήσουν ξανά το 1974.

Στους κινηματογράφους παίζεται η ταινία τού Αλέξη Δαμιανού Ευδοκία( 1971), πού βραβεύτηκε καί στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, με μουσική του Μάνου Λοίζου  ενώ διαπρέπουν  ο Θανάσης Βέγγος στον « άνθρωπο πού έτρεχε πολύ( 1973),  ο Λάμπρος Κωνσταντάρας στον  « άνθρωπο που έσπαγε πλάκα (1972) »  ο Κούρκουλος στο θέμα συνειδήσεως (1973) καί στο Ορατότης μηδέν (1970), ο Βοσκόπουλος στον « άγνωστο εκείνης τής νύχτας(1972) » και η  Αλίκη Βουγιουκλάκη στην Υπολοχαγό Νατάσσα (1970)

Η Δεκαετία τού 70  χαρακτηρίστηκε ως η πλαστική δεκαετία μέ τον Μόδιστρο Κουρέζ στο Παρίσι νά φτιάχνει οτ κουτιρ μέ πλαστικά υφάσματα καί αξεσουάρ, με την ροκ μουσική νά παρουσιάζεται σαν αρρώστια, μαζύ μέ τό σεξ και  τά ναρκωτικά, με τούς πειρατές των ερτζιανών, τόν Γιώργο τόν τριπ, τόν Παναγιώτη τόν Τσάρλι, τόν Γιώργο τόν Gallagher, τον Κώστα τον Τόμμυ    κ  α  ι    τους   P O L L  το συγκρότημα του Williams, του Λογαρίδη και του Τουρνά να πρωταγωνιστεί στα ερασιτεχνικά ερτζιανά κυρίως, αλλά και στίς προθήκες των δισκοπωλείων με τον πρώτο τους δίσκο πού ηταν μέσα σ ένα, τορβά από λινάτσα! ετσι πουλιότανε..

Αγαπημένο γκρουπ της εποχής όλοι θέλανε να τους δουν κι οσοι μπορούσαν τους έβλεπαν να εμφανίζονται κυρίως εκεί στην πλατεία Βικτορίας, όπου συνεβαιναν και αλλά σημαντικά για την εποχή και το τραγούδι στο κλαμπ « Κύτταρο » με Σαββοπουλο,Κώχ, Γκαυφίλια  Γλέζου, το ντουέτο Δάμων και Φιντίας πού το αποτελούσαν ο Παύλος Σιδηρόπουλος με τον παντελή Δεληγιαννίδη, τους Εξαδάκτυλος ( Πουλικάκος – Φαληρέας ),  τα Μπουρμπούλια του Διονύση Σαββόπουλου και την φλαουτίστα Στέλλα Γαδεδη…

Αρχές της δεκαετίας του 70, ο Παναθηναϊκός με σκόρερ τον Μίμη Δομάζο στο Γουέμπλει εναντίον της Αγιαξ. Σκόρερ στην εγχώρια μόδα ο Γιάννης Τσεκλένης, οι Αδελφοί Μαυρόπουλοι, ο Φιλήμων, ιστορικές οι Επιθεωρήσεις στο Θέατρο ΡΕΧ με Βλαχοπούλου Μεταξόπουλο και υπέροχα σκηνικά του Ανεμογιάννη, ενώ  λίγο παρακάτω στην Πανεπιστημίου η Κατίνα Παξινού σαν Μάννα Κουράγιο…

Σταρ στο λεγόμενο καψούρικο τραγούδι, στην Πλάκα, ο Κώστας Καφάσης η..Σάσα Καστούρα και η Γιώτα Γιάννα, πρωταγωνιστές ακόμη στην Πλάκα ο Μητσιάς με την Γαλάνη, υπέροχο ντουέτο στα πρώτα χρόνια της καριέρας τους ενώ στα νυχτερινά κέντρα της Παραλίας ο Γιάννης Πάριος στο ξεκίνημά του με την Μαρινέλα τον Καλατζή, τον Νταλάρα, την Αλεξίου και τον..Μπιθικώτση !!!

Ερωτικό ζευγάρι της εποχής επεισοδιακότατο δε ο Τόλης Βοσκόπουλος και η Ζωή Λάσκαρη πού στεγάζουν τον ερωτά τους στον Αστέρα της Γλυφάδας κυνηγημένοι λυσσαλέα από του παπαρατσι της εποχής !

Αρχές της Δεκαετίας του 70, σεξουαλική απελευθέρωση, τα πρώτα  Gay Bars εμφανίζονται δειλά δειλά κατ αρχήν στην Πλάκα ( Ζώδια, Μύκονος ) δίπλα στις μπουάτ με το νέο κύμα ( Απανεμιά,Εσπερίδες) πού σιγά σιγά εξαφανίζονται  για να πάρουν την θέση τους οι…μουσικές σκηνές ( Ζυγός κ.α). Εξαφανίζονται σιγά σιγά και τα κλασσικά κέντα της Πλάκας όπως το Πλακιώτικο σαλόνι – Μοστρού  ( Δαρζέντας Ντόροθι στο χορό, Τέρης Χρυσός στο τραγούδι), διότι ερχεται η μεταπολίτευση  και ο λαός διψασμένος από την εφτάχρονη λογοκρισία και απαγόρευση, πέφτει με τα μούτρα  στις μουσικές του Μίκη Θεοδωράκη και αγοράζει μετά μανίας τους δίσκους του πού επανακυκλοφορούν  σε πολλές εκτελέσεις τόσες όσες και οι δισκογραφικές εταιρίες !!

• Επιτάφιος με Μούσχουρη
• Επιτάφιος με Μπιθικώτση
• Λιανοτράγουδα με Νταλάρα/Βίσση αλλά και Λιανοτράγουδα με Φαραντούρη κ.λ.π

 

Για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, για τον τραγικό τρόπο με τον οποίο έφυγε η εφτάχρονη δικτατορία, για την εθνική καταστροφή στην Κύπρο, για τους βασανισμούς στο ΕΑΤ- ΕΣΑ, για την δίκη της χούντας  έχουν γραφτεί πολλά,  τόσα πού δεν χρειάζονται σ αυτό το κομμάτι για το Ελληνικό Τραγούδι  περισσότερες πληροφορίες…

Το 1975 φεύγει από την ζωή ο Αλέκος Παναγούλης.  Επισήμως λέγεται ότι ο θάνατός του οφείλεται σε δυστύχημα με το αυτοκίνητό του, φήμες όμως μιλούν για δολοφονία του βουλευτή !  

Έρχεται και το βιβλίο της συντρόφου του διάσημης δημοσιογράφου Οριάνας Φαλάτσι να  στηρίξει αυτές τις φήμες, μάλιστα στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου κυριολεκτικά φωτογραφίζεται σαν  εγκέφαλος αυτής της δολοφονίας,  γνωστότατος συντηρητικός πολιτικός, με στοιχεία πού τελικά δεν επαληθεύονται και η υπόθεση μπαίνει στο αρχείο με τον θάνατο, μετά από λίγα χρόνια της δημοσιογράφου, πού αν ζούσε σίγουρα θα συνέχιζε με το γνωστό πείσμα της μέχρι την διαλεύκανση  της υποθέσεως πού τελικά παρέμεινε αίνιγμα…

Μέσα της δεκαετίας του 70, στα γήπεδα η Ελλάδα αναστενάζει με ποδόσφαιρο αλλά και με μεγάλες συναυλίες του Θεοδωράκη, του Χατζηδάκη, και των επιγόνων τους, σημαντικών νέων συνθετών όπως ο Μούτσης, ο Ξαρχάκος , ο Λεοντής, ο Αδριόπουλος, ο Μαρκόπουλος και κυκλοφορούν θαυμάσιοι δίσκοι long playing (LP) με μελοποιήσεις ποιητών όπως ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Κατσαρός, ο Ρίτσος, ο Λόρκα, κ.α.

Να αναφερθούμε σε κάποιους απ αυτούς ;

Προσανατολισμοί – Ηλία Αδριόπουλου- Οδυσσέα Ελύτη, με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη όπου ακούμε και τηναγαπημένη μας από το ραδιόφωνο Ρηνιώ Παπανικόλα να απαγγέλλει…

Τετραλογία του Δήμου Μούτση  σε ποίηση Σεφέρη, Καβάφη, Καρυωτάκη, με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, τον Μανόλη Μητσιά και τον αδικοχαμένο Χρήστο Λετονό. Καπνισμένο Τσουκάλι του Χρήστου Λεοντή σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου με τον επίσης αδικοχαμένο Νίκο Ξυλούρη, Αχ Έρωτα του Χρήστου Λεοντή  σε ποίηση Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και ερμηνευτές των Μ.Μητσιά και την Τάνια Τσανακλιδου, Θητεία του Γιάννη Μαρκόπουλου(  ήδη γνωστού από το Χρονικό,  την Ιθαγένεια και τον Στρατή τον Θαλασσινό, αλλά και από μουσικές για τις ταινίες Ψαρόγιαννος  και No Mr.Johnson) 

Στη Θητεία στίχους έγραψε ο Μάνος Ελευθερίου και τραγούδησαν ο Λάκης Χαλκιάς και οι πρωτοεμφανιζόμενοι στη δισκογραφία Χαράλαμπος Γαργανουράκης και Τάνια Τσανακλιδου..

Φήμες θέλουν την Τσανακλιδου να έχει μια τρομερή κόντρα  με τον δύσκολο Γιάννη Μαρκόπουλο..γιαυτό και δεν ξανασυνεργάστηκαν ποτέ ξανά έκτοτε !!

Πολυγραφότατος εκείνη την εποχή ο Γιάννης Μαρκόπουλος, μας δίνει κάθε χρόνο ανελλιπώς, από ένα LP.

Ακολουθεί το Οροπέδιο σε ποίηση Μιχάλη Κατσαρού, ο Θεσσαλικός Κύκλος, μια φιλόδοξη δουλειά του Μαρκόπουλου σε ποίηση Κώστα Βίρβου και οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι του Διονυσίου Σολωμού, με Ξυλούρη, Ειρήνη Παπά και τον νεαρότατο πρωτοεμφανιζόμενο Κλωναρίδη..

Την ίδια εποχή εμφανίζεται ουσιαστικότερα ( με δίσκους LP ) στο Πανελλήνιο και ο  Δήμος Μούτσης, ο οποίος  στα τέλη της δεκαετίας του 60  με υπέροχα λαϊκά τραχούδια όπως η Πειραιώτισσα , η Ελευσίνα, και το κάποιο τραίνο έδωσε το βήμα και έκανε γνωστούς, τον Κόκοτα, τον Μητσιά και την Γαλάνη !

Ο Δήμος Μούτσης στις αρχές της δεκαετίας του 70 μελοποιεί έλληνες ποιητές για την «Τετραλογία » με τον Μητσιά και την Πρωτοψάλτη (αναφερθήκαμε παραπάνω) αλλά ενορχηστρώνει  μαζί με τον Γιάννη Σπανό τραγούδια του Μάνου Χατζηδάκη πού στέλνει τις παρτιτούρες από την Αμερική όπου βρίσκεται και απ όπου μας στέλνει τοReflections με τους New York Rock n Roll Ensemble που εμπεριέχει και τον περιβόητο Κεμάλ πού τόσο και από τόσους τραγουδήθηκε και τραγουδιέται, ενώ ακούμε στην Ελλάδα 2 δίσκους του σε ενορχήστρωση Σπανού και Μούτση την «Επιστροφή» και το  «της γης το χρυσάφιι»…

Γεγονότα της εποχής

• Ταξίδια στην Ελλάδα και σπάνιες εμφανίσεις στο Ηρώδειο της διάσημης πιανίστας Τζίνας Μπαχαουερ
• Ταξίδια στην Ελλάδα  της Μαρίας Κάλλας,  όχι στον Σκορπιό άλλα στους Πεταλιούς, αφού ο Ωνάσης φλερτάρει και τελικά παντρεύεται  την Ζακλιν Κέννεντυ
• Στον κινηματογράφο το..Προξενιό της Άννας του Παντελή Βούλγαρη, το βαρύ πεπόνι του Παύλου Τάσιου, με την Άννα Βαγιανά και την Κατερίνα Γώγου.
• NOBEL  στον Οδυσσέα Ελύτη το 1979
• Φεστιβάλ Αθηνών με δεκάδες μετακλήσεις διεθνών Καλλιτεχνών ( Bolshoi, Moris Bezar, Martha Graham, Maria Callas )
• Η Ελλάδα γνωρίζει την Galina Ulanova στις τελεύταίες εμφανίσεις της καριέρας της και τον Vladimir Vasiliev. Γνωρίζει όμως και το άλλο ζευγάρι του χορού, την Margot Fontaine και τον Rudolf Nureyev.
• Σπουδαίες Παραστάσεις έργων του διεθνούς ρεπερτορίου στα Θέατρα ( μάννα Κουράγιο, μικρές Αλεπούδες κ.α.) αλλά και οι παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης με τα νεοελληνικά έργα !
• Τα Ελεύθερο Θέατρο με Φασουλη,Αρζογλου,Παναγιωτοπουλου Αδαμάκη κ.α. και η μεταμοντέρνα να την πω; όχι ακριβως, θα την πω απλά Επιθεώρηση! Μόνιμος συνεργάτης στη μουσική ο Λουκιανός Κηλαιδόνης, ο οποίος την ίδια εποχή κυκλοφορεί δίσκους με τη Δήμητρα Γαλάνη, το Μητσιά και τη Βίκη Μοσχολιού, σε στίχους Κωστούλας Μητροπούλου και Νίκου Γκάτσου. (η Πόλη μας, η Κόκκινη Κλώστή)

Δεκαετία του 70 και στα μουσικά μας πράγματα εκτός των άλλων πρωταγωνιστεί πλέον ο Γιάννης Πάριος με μια σειρά δίσκων έναν κάθε χρόνο ανελλιπώς, με τραγούδια που μιλούν για έρωτα με διασκευές ξένων επιτυχιών της Πατρίτσια Κάρλι και του Τζό Ντασέν κ.α

Στα Εξάρχεια γεννιέται το ελληνικό εναλλακτικό ροκ( Λογαρίδης, Daltons, Αγάπανθος, Faces Jackson’s, Sunset κ.λ.π , πού κυκλοφορούν δισκάκια 45 στροφών και παίζουν στην  Κυψέλη, στα Εξάρχεια και γύρω από την πλ. Βικτορίας  κάτω από δύσκολες συνθήκες ( οι Αρχές δεν κατανοούσαν τά... σκουλαρίκια και τα μακριά μαλλιά !)

Εμφανίζονται όσοι υπέφεραν βασανισμούς από την Χούντα... κι όσο πιο πολλούς βασανισμούς είχαν υποστεί, τόσο πιο σεμνοί και πιο λιγόλογοι ήσαν.

Οι «άλλοι» μιλούσαν συνεχώς… Ποτέ δεν βρέθηκαν τόσο πολλοί αντιστασιακοί !!